Zo helpt voeding bij de aanpak van zomereceem

Zomereczeem is een seizoensgebonden aandoening die vooral voorkomt in de warmere maanden. Het wordt veroorzaakt door een allergische reactie op de beten van bepaalde insecten, met name knutten. Het speeksel van deze insecten bevat stoffen waar sommige paarden overgevoelig voor zijn. Dit leidt tot een heftige immuunreactie met intense jeuk als gevolg.

Het is belangrijk om zomerjeuk te onderscheiden van andere vormen van jeuk bij paarden. Jeuk kan namelijk ook veroorzaakt worden door bijvoorbeeld:

• Insectenbeten: Naast knutten kunnen ook andere insectenbeten zorgen voor jeuk. Denk aan muggen, dazen en sommige stalvliegen.
• Schimmelinfecties: ringworm is een veelvoorkomende schimmelinfectie die jeuk en kale plekken kan veroorzaken.
• Mijtinfecties: mijten kunnen zich ingraven in de huid en veroorzaken intense jeuk, vooral bij de benen (mok) en de staartbasis.
• Luizen: luizen zijn kleine insecten die zich voeden met bloed en huidcellen. Ze veroorzaken jeuk en irritatie, vooral in de wintermaanden.
• Allergieën: naast de allergie voor knuttenbeten kunnen paarden ook allergisch zijn voor bijvoorbeeld pollen, stofmijten of bepaalde voedingsmiddelen.

In tegenstelling tot deze andere oorzaken is zomereczeem dus specifiek seizoensgebonden en gerelateerd aan de aanwezigheid van knutten. Hoewel voeding een rol kan spelen bij het verminderen van de symptomen van zomereczeem, is het belangrijk om ook andere oorzaken van jeuk uit te sluiten en indien nodig te behandelen.

Waarom meer jeuk in het voorjaar en de zomer? De rol van suikers en fructanen

Ook paarden die geen eczeem hebben, kunnen in het voorjaar en de zomer meer last hebben van jeuk. Een belangrijke oorzaak hiervan is de verandering in het voedselaanbod. In het voorjaar begint het gras te groeien en dit jonge gras bevat vaak veel suikers en fructanen.

Fructanen zijn complexe koolhydraten die door het paard niet goed verteerd kunnen worden in de dunne darm. Ze komen terecht in de dikke darm, waar ze gefermenteerd worden door bacteriën. Dit fermentatieproces kan leiden tot een verstoring van de darmflora en de productie van melkzuur. Een verstoring van de darmflora kan leiden tot een overreactie van het immuunsysteem.

Daarnaast kan een overmaat aan suikers en snelle koolhydraten ontstekingen bevorderen, wat de jeuk kan verergeren. Het is dus belangrijk om ook bij paarden zonder zomerjeuk de suiker- en fructaaninname in het voorjaar en de zomer in de gaten te houden. Goed ruwvoer, beperkte weidegang en eventueel een supplement ter ondersteuning van de darmflora kunnen helpen om de jeuk te verminderen.

De relatie tussen overgevoeligheid, immuunsysteem en zomerjeuk

Zomereczeem is eigenlijk een overdreven reactie van het immuunsysteem op het speeksel van bepaalde insecten, vaak knutten. Het lichaam van je paard ziet dit speeksel als een bedreiging en activeert een cascade van immuunreacties. Deze reacties veroorzaken de bekende symptomen: jeuk, huidirritatie, schilfers en soms zelfs haarverlies.

Maar wat heeft dit met voeding te maken?

Simpel: de gezondheid van het immuunsysteem wordt sterk beïnvloed door de voeding die je paard binnenkrijgt. Een tekort aan bepaalde voedingsstoffen of een disbalans in de darmflora kan het immuunsysteem uit balans brengen, waardoor je paard gevoeliger wordt voor overreacties.

Voeding als bouwsteen voor een veerkrachtig immuunsysteem

Een gezond immuunsysteem heeft de juiste bouwstenen nodig om optimaal te functioneren. Denk hierbij aan:

• Voldoende vitaminen en mineralen: vooral vitamine E, selenium, koper en zink spelen een belangrijke rol bij de immuunfunctie. Een gezonde balancer zijn daarvoor bij uitstek geschikt.
• Omega-3 vetzuren: deze vetzuren hebben een ontstekingsremmende werking en kunnen helpen de overgevoeligheidsreactie te verminderen.
• Prebiotica: een gezonde darmflora is essentieel voor een goed functionerend immuunsysteem. Prebiotica voeden de goede bacteriën in de darmen, zie op hun beurt weer het immuunsysteem van je paard ondersteunen. De ruwvoermixen en gastro-mashes van Florian hebben een perfecte prebiotische werking. Ze ondersteunen daarmee niet alleen een goede vertering, maar ook het goed functioneren van het immuunsysteem.
• Antioxidanten: deze stoffen beschermen de cellen tegen schade door vrije radicalen, die vrijkomen bij ontstekingsreacties. Ook hier geldt dat gezonde ingrediënten de basis vormen, zoals in onze ViMi Care.

Het is belangrijk om te realiseren dat een teveel aan bepaalde voedingsstoffen ook een averechts effect kan hebben. Een overmaat aan suikers en snelle koolhydraten kan bijvoorbeeld ontstekingen bevorderen en de darmflora uit balans brengen.

Praktische voedingstips voor paarden met zomerjeuk

Wat kun je nu concreet doen om de voeding van je paard aan te passen? Hier zijn een paar praktische tips:

1. Kwaliteit boven kwantiteit: kies voor hoogwaardig ruwvoer met een gevarieerde samenstelling. Gemengd ruwvoer is ideaal.
2. Beperk suikers en snelle koolhydraten: vermijd tarwe, melasse en suiker en zetmeelrijke producten.
3. Voeg omega-3 vetzuren toe: lijnzaad(olie) is goede bronnen van omega-3 vetzuren. Daarom verwerken ze bij Florian die dan ook in onze ruwvoermixen en in veel van onze oerbrokken en support mixen.
4. Ondersteun de darmflora: overweeg een prebiotica-supplement om de darmflora in balans te brengen, zoals de Natural Digest bijvoorbeeld.
5. Zorg voor voldoende vitaminen en mineralen: een goede balancer kan helpen om eventuele tekorten aan te vullen.
6. Bied seizoensgebonden ondersteuning: pas de voeding aan naar gelang het seizoen. Tijdens de periode dat de jeuk het hevigst is, kan je paard extra ondersteuning gebruiken in de vorm van bijvoorbeeld een supplement met antioxidanten.

Praktische tips voor management rond paarden met zomerjeuk

Naast de juiste voeding zijn er nog een aantal andere maatregelen die je kunt nemen om je paard te helpen bij zomerjeuk:

1. Bescherming tegen insectenbeten: dit is de belangrijkste stap! Gebruik een vliegendeken die het grootste deel van het lichaam bedekt, inclusief de buik en de staartbasis. Smeer je paard regelmatig in met een insectenwerend middel.
2. Stalmanagement: stal je paard tijdens de schemering en de nacht, wanneer de knutten het meest actief zijn. Gebruik horrengaas voor de ramen en deuren om de insecten buiten te houden.
3. Weidemanagement: vermijd weides in de buurt van stilstaand water, waar knutten zich graag voortplanten. Zorg voor voldoende beschutting op de weide, zodat je paard kan schuilen voor de zon en de insecten.
4. Huidverzorging: Gebruik een verzachtende en herstellende crème om de huid te hydrateren en te beschermen, zoals de Doderm Hydro Repair Gel

Mythes ontkracht

Er bestaan veel misvattingen over voeding en jeuk. Een veelgehoorde mythe is dat jeuk volledig te genezen is met een speciaal dieet. Helaas is dit niet waar!

Voeding kan de klachten wel aanzienlijk verminderen, maar het is geen wondermiddel. Het is belangrijk om een holistische aanpak te hanteren, waarbij je ook kijkt naar andere factoren, zoals de leefomgeving van je paard en preventieve maatregelen. Het is raadzaam om altijd in overleg met een dierenarts of voedingsdeskundige te werken om een optimaal plan te maken voor jouw paard.

Conclusie

Jeuk is een vervelend probleem dat veel ongemak kan veroorzaken bij paarden. Of het nu gaat om zomerjeuk of andere oorzaken, voeding speelt een cruciale rol bij het verminderen van de klachten en het ondersteunen van de algehele gezondheid van je paard. Door te kiezen voor een uitgebalanceerd dieet, rijk aan essentiële voedingsstoffen en arm aan suikers en snelle koolhydraten, kun je het immuunsysteem van je paard versterken en overgevoeligheidsreacties verminderen. Vergeet niet dat een gezonde darmflora essentieel is. Met de juiste voeding en een holistische aanpak kan je paard weer comfortabel de zomer doorkomen!

Wil je de voeding van je paard optimaliseren om hem te ondersteunen bij jeuk? En weet je niet hoe je dit kan aanpakken? Bel ons gerust we adviseren je graag. Of meld je aan voor het Zomereczeem Advies Traject, daarbij krijg je jaarrond advies voor je paard of pony met zomereczeem. 

Met dank aan Pieter dde Gouw van Florian Horsefood, hij gaf onlangs een heldere presentatie over zomereceem voor de leden van het ZAT traject. 

Bron: Florian Horsefood